Droom je van een tuin die niet alleen mooi is, maar ook bruist van het leven en bijdraagt aan een beter milieu? Dan is ecologisch tuinieren iets voor jou! Steeds meer mensen ontdekken de voldoening van tuinieren in harmonie met de natuur. Weg met de gifspuit en kunstmest, hallo levende bodem en fladderende vlinders! Bij OranjeDuurzaam helpen we je graag op weg naar een groenere oase, direct in je eigen achtertuin. Deze gids neemt je stap voor stap mee in de wereld van natuurlijk tuinieren. Ontdek hoe je start, wat de voordelen zijn en hoe je jouw tuin omtovert tot een paradijs voor mens en dier. Dit past perfect binnen de Duurzaamheidstrends in 2024: innovatie en verantwoordelijkheid in Nederland.

Wat is ecologisch tuinieren en waarom starten?

Ecologisch tuinieren, ook wel natuurlijk tuinieren genoemd, is tuinieren met respect voor de natuurlijke processen. Je werkt samen met de natuur in plaats van ertegenin. Dit betekent dat je kiest voor methoden die het milieu zo min mogelijk belasten en de biodiversiteit juist stimuleren. Denk aan het verbeteren van de bodem, slim omgaan met water, kiezen voor de juiste planten en het vermijden van chemische middelen. Het is een manier om je eigen stukje aarde te beheren op een duurzame en verantwoorde manier.

De voordelen: goed voor jou en de natuur

Waarom zou je de overstap maken naar ecologisch tuinieren? De voordelen zijn talrijk:

• Meer leven in de tuin: Je creëert een veilige haven voor nuttige insecten zoals bijen en lieveheersbeestjes, maar ook voor vogels, egels en amfibieën. Dit zorgt voor een levendige tuin vol natuurlijke bestuivers en plaagbestrijders.

• Gezondere leefomgeving: Door geen chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest te gebruiken, houd je de bodem, het water en de lucht schoon. Dit is beter voor je eigen gezondheid, die van je kinderen en huisdieren.

• Minder onderhoud op termijn: Een ecologische tuin streeft naar een natuurlijk evenwicht. Planten die passen bij de locatie en een gezonde bodem vragen minder water, voeding en zorg.

• Kostenbesparing: Je bespaart geld op dure kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Zelf compost maken en regenwater opvangen verlaagt ook de kosten.

• Betere oogst (uit eigen moestuin): Groenten en fruit uit een ecologische (moes)tuin zijn puur natuur en vaak smaakvoller.

• Bijdrage aan milieu: Je helpt mee aan het vergroten van de biodiversiteit, het verbeteren van de waterhuishouding en het verminderen van vervuiling. Zelfs het vergroenen van je tuin draagt bij aan een lagere ecologische voetafdruk, net zoals goede woningisolatie dat doet.

De basisprincipes van een levende tuin (Wat zijn eco tuinen?)

Wat maakt een tuin nu precies ecologisch? Een ecologische tuin, of 'eco tuin', is gebaseerd op een paar kernprincipes:

1. De bodem is de basis: Een gezonde, levende bodem vol micro-organismen, wormen en schimmels is fundamenteel. Deze zorgt voor voeding en een goede structuur voor planten.

2. Kringlopen sluiten: Tuin- en keukenafval wordt zoveel mogelijk hergebruikt, bijvoorbeeld via compostering. Wat uit de tuin komt, gaat er ook weer in.

3. Biodiversiteit stimuleren: Een variatie aan planten, vooral inheemse soorten, trekt diverse dieren aan die helpen bij bestuiving en natuurlijke plaagbeheersing.

4. Geen gif en kunstmest: Chemische middelen verstoren het natuurlijke evenwicht en zijn schadelijk. Ecologisch tuinieren kiest voor natuurlijke alternatieven.

5. Water slim beheren: Zuinig omgaan met water en regenwater optimaal benutten staat centraal.

6. Juiste plant op de juiste plek: Planten kiezen die passen bij de bodemsoort, lichtinval en vochtigheid van jouw tuin voorkomt problemen en extra werk.

Kortom, een ecologische tuin werkt volgens de principes van de natuur zelf. Het is een dynamisch systeem waarin bodem, planten, dieren en water met elkaar in balans zijn. Zoals Velt het omschrijft: "Houd in jouw tuin dus rekening met het milieu. Gebruik geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest, beperk de hoeveelheid groenresten en verwerk ze bij voorkeur ter plekke. Vang het regenwater op, houd het in de tuin en kies planten aangepast aan de bodem."

De basis: gezonde bodem en bodemleven stimuleren

Alles begint bij de bodem. Een gezonde, levende bodem is de fundering van je ecologische tuin. Het wemelt er van het leven: bacteriën, schimmels, wormen en insecten. Samen zorgen zij voor een goede structuur, waterhuishouding en voedingsstoffen voor je planten.

Weg met kunstmest: kies organische meststoffen

Kunstmest geeft planten weliswaar een snelle groeiboost, maar het doet niets voor de bodemstructuur en kan het bodemleven zelfs schaden. Bovendien spoelt het makkelijk uit, wat leidt tot vervuiling van grond- en oppervlaktewater. In een ecologische tuin kiezen we daarom voor organische meststoffen. Dit zijn materialen van natuurlijke oorsprong die langzaam voedingsstoffen afgeven en tegelijkertijd de bodem verbeteren.

Goede opties zijn:

• Compost: De absolute nummer één! Rijk aan organisch materiaal en voedingsstoffen.

• Goed verteerde stalmest: Van bijvoorbeeld koeien of paarden (let op herkomst i.v.m. medicijnresten).

• Groenbemesters: Planten zoals phacelia of klaver die je na de groei onderwerkt om de bodem te verrijken.

• Specifieke organische mestkorrels: Verkrijgbaar in tuincentra, kies voor biologische varianten.

Door organisch te bemesten, voed je niet alleen de plant, maar vooral het bodemleven. En dat bodemleven zorgt op zijn beurt weer voor gezonde, sterke planten.

%%affiliate%%ECOstyle Tuinmest Organische Meststof - Border & Siertuin - Natuurlijke Meststof Gazon - 120 Dagen Voeding- 20 M² - 2 KG%%https://media.s-bol.com/JMmrYZvMoLJK/NkoAZA2/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/ecostyle-tuinmest-organische-meststof-border-siertuin-natuurlijke-meststof-gazon-120-dagen-voeding-20-m-2-kg/9200000010416297/&name=ECOstyle%20Tuinmest%20Organische%20Meststof%20-%20Border%20%26%20Siertuin%20-%20Natuurlijke%20Meststof%20Gazon%20-%20120%20Dagen%20Voeding-%2020%20M%C2%B2%20-%202%20KG&subid=blog_search_9200000010416297%%€13.70%%4.3/5%%bol.com%%ECOstyle Tuinmest Organische Meststof - Border & Siertuin - Natuurlijke Meststof Gazon - 120 Dagen Voeding- 20 M² - 2 KG%%https://media.s-bol.com/JMmrYZvMoLJK/NkoAZA2/250x200.jpg%%bol-com%%

%%affiliate%%ECOstyle Moestuin Voeding Organische Meststof - Voor Rijke en Smaakvolle Oogst - Voor Alle Groenten, Kruiden en Fruit - 1 L%%https://media.s-bol.com/qqvmVDJVK6Qk/kRW4J3N/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/ecostyle-moestuin-voeding-organische-meststof-voor-rijke-en-smaakvolle-oogst-voor-alle-groenten-kruiden-en-frruit-1-l/9200000132764583/&name=ECOstyle%20Moestuin%20Voeding%20Organische%20Meststof%20-%20Voor%20Rijke%20en%20Smaakvolle%20Oogst%20-%20Voor%20Alle%20Groenten%2C%20Kruiden%20en%20Fruit%20-%201%20L&subid=blog_search_9200000132764583%%€12.48%%3.7/5%%bol.com%%ECOstyle Moestuin Voeding Organische Meststof - Voor Rijke en Smaakvolle Oogst - Voor Alle Groenten, Kruiden en Fruit - 1 L%%https://media.s-bol.com/qqvmVDJVK6Qk/kRW4J3N/250x200.jpg%%bol-com%%

Composteren voor beginners: maak je eigen goud

Composteren is een fantastische manier om je keuken- en tuinafval om te zetten in waardevolle bodemverbeteraar – het 'zwarte goud' voor de tuinier. Het sluit de kringloop en vermindert de afvalberg. Beginnen is eenvoudig:

1. Kies een plek: Liefst in de (half)schaduw, direct op de aarde zodat bodemorganismen toegang hebben.

2. Kies een systeem: Een open hoop, een houten bak, of een kunststof compostvat. Voor kleine tuinen is een wormenbak ook een optie.

3. Verzamel materiaal: Meng 'groen' (rijk aan stikstof, zoals groenteafval, gras) en 'bruin' (rijk aan koolstof, zoals dorre bladeren, takjes, karton). Zorg voor een goede balans (ongeveer half-om-half).

4. Bouw de hoop op: Leg onderop wat grover materiaal voor beluchting. Wissel lagen groen en bruin af. Houd de hoop licht vochtig.

5. Belucht regelmatig: Keer de hoop af en toe om (bij een open hoop of bak) om zuurstof toe te voegen, wat het proces versnelt.

6. Geduld: Afhankelijk van de methode en het seizoen duurt het enkele maanden tot een jaar voordat je rijpe compost hebt. Rijpe compost ruikt naar frisse bosgrond.

Wat mag er wel op de composthoop? Groente- en fruitresten, koffiedik, theezakjes, eierschalen, gemaaid gras (dunne laagjes), bladeren, kleine takjes, onkruid (zonder zaad). Wat mag er niet op? Gekookte etensresten, vlees, vis, zuivel, zieke planten, kattenbakvulling, dikke takken.

%%affiliate%%Compostvat - 300L-vierkant model-61x61x83 cm%%https://media.s-bol.com/BjwEJ5KDyoZY/v2gQM6n/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/compostvat-300l-vierkant-model-61x61x83-cm/9300000174234028/&name=Compostvat%20-%20300L-vierkant%20model-61x61x83%20cm&subid=blog_search_9300000174234028%%€46.95%%5/5%%bol.com%%Compostvat - 300L-vierkant model-61x61x83 cm%%https://media.s-bol.com/BjwEJ5KDyoZY/v2gQM6n/250x200.jpg%%bol-com%%

Bodemzorg: tips voor een rijke bodemstructuur

Naast bemesten en composteren zijn er meer manieren om je bodem te vertroetelen:

• Mulchen: Bedek de bodem tussen je planten met een laag organisch materiaal (houtsnippers, cacaodoppen, blad, stro, of zelfs grasmaaisel). Dit beschermt tegen uitdroging, onderdrukt onkruid, voedt het bodemleven en verbetert de structuur.

• Vermijd onnodig spitten: Diep spitten verstoort het bodemleven en de bodemstructuur. Woel de grond liever oppervlakkig los met een woelvork of spitvork.

• Gebruik turfvrije potgrond: Turfwinning is schadelijk voor waardevolle veengebieden. Kies voor potgrond op basis van bijvoorbeeld kokosvezel, compost of boomschors.

• Laat de bladeren liggen (waar mogelijk): In borders kunnen afgevallen bladeren blijven liggen als natuurlijke mulchlaag en schuilplek voor dieren.

• Loop zo min mogelijk op de natte grond: Dit voorkomt verdichting van de bodem. Leg eventueel loopplankjes neer.

Een goede bodemstructuur is ook belangrijk voor waterafvoer rondom je huis. Dit hangt samen met hoe je woning is gefundeerd. Lees meer over Het verschil tussen vloerisolatie en bodemisolatie: wat is de beste keuze voor jouw woning? voor inzichten in bodemgerelateerde isolatie.

Slim watergebruik in je ecologische tuin

Water is een kostbare hulpbron. In een ecologische tuin gaan we er bewust en zuinig mee om. Het doel is om planten voldoende water te geven zonder verspilling en optimaal gebruik te maken van regenwater.

Water besparen: technieken die werken

Minder water geven betekent niet dat je planten moeten lijden. Met slimme technieken houd je de dorst beperkt:

• Kies de juiste planten: Planten die van nature goed gedijen in ons klimaat en op jouw grondsoort hebben minder extra water nodig (zie ook 'Inheemse Planten').

• Verbeter de bodem: Een bodem rijk aan organisch materiaal (compost!) houdt water beter vast.

• Mulchen: Een mulchlaag vermindert verdamping vanuit de bodem aanzienlijk.

• Geef gericht water: Geef water direct bij de wortels van de planten, niet op het blad. Een druppelslang of olla's (ingegraven terracotta potten) kunnen hierbij helpen.

• Geef minder vaak, maar wel veel: Door planten diep water te geven (bijvoorbeeld één keer per week flink, in plaats van elke dag een beetje), stimuleer je ze om diepere wortels te ontwikkelen, waardoor ze beter bestand zijn tegen droogte.

• Water op het juiste moment: Geef water vroeg in de ochtend of laat op de avond. Dan is de verdamping het laagst.

• Verwijder onkruid: Onkruid concurreert met je planten om water.

Regenwater oogsten en slim gebruiken

Regenwater is gratis en beter voor je planten dan kraanwater (het bevat geen kalk en heeft de juiste temperatuur). Vang het dus op!

• Regenton: De bekendste methode. Koppel een regenton aan de regenpijp van je huis, schuur of tuinhuisje. Zorg voor een deksel om muggen en vuil tegen te gaan.

• Ondergronds reservoir: Voor grotere hoeveelheden kun je een ondergrondse tank installeren.

• Wadi of infiltratiezone: Een lager gelegen deel in de tuin waar regenwater naartoe kan stromen en langzaam in de bodem kan trekken.

Gebruik het opgevangen water voor je planten, vooral tijdens droge periodes. Zo bespaar je kostbaar drinkwater.

Waterdoorlatende paden en minder verharding

Veel tuinen zijn voor een groot deel betegeld. Dit zorgt ervoor dat regenwater snel wegstroomt naar het riool, wat kan leiden tot wateroverlast en uitdroging van de bodem. Minder verharding is beter voor de waterhuishouding.

• Tegels eruit, groen erin: Vervang (een deel van) je tegels door beplanting.

• Kies waterdoorlatende verharding: Als je toch paden of een terras wilt, kies dan voor materialen waar water doorheen kan sijpelen, zoals:

  • Grind of split

  • Houtsnippers of boomschors

  • Schelpen

  • Grasbetonstenen

  • Poreuze klinkers

• Voegen tussen tegels: Gebruik brede, onkruidwerende (maar wel waterdoorlatende) voegen of laat gras of mos tussen de tegels groeien.

Door regenwater de kans te geven in je tuin te infiltreren, vul je het grondwater aan en voorkom je dat je planten snel uitdrogen.

Plantenkeuze: biodiversiteit en inheemse soorten

De planten vormen het hart van je ecologische tuin. De juiste keuzes zorgen niet alleen voor een mooie tuin, maar dragen ook bij aan de biodiversiteit en het natuurlijke evenwicht.

Waarom kiezen voor Inheemse planten? (Welke planten?)

Inheemse planten zijn soorten die van nature in Nederland voorkomen. Ze zijn perfect aangepast aan ons klimaat en onze bodemsoorten. Waarom zijn ze zo'n goede keuze voor een ecologische tuin?

• Perfect aangepast: Ze hebben over het algemeen minder water, voeding en verzorging nodig dan exotische soorten.

• Voedselbron voor lokale dieren: Insecten, vogels en andere dieren zijn vaak afhankelijk van specifieke inheemse planten voor voedsel (nectar, pollen, zaden, bladeren) en als waardplant (plek om eitjes te leggen).

• Sterker en weerbaarder: Ze zijn beter bestand tegen lokale ziekten en plagen.

Welke planten kies je dan? Denk aan soorten die van nature in jouw regio voorkomen. Voorbeelden zijn:

• Bomen: Zomereik, linde, berk, wilg.

• Struiken: Hazelaar, vlier, meidoorn, Gelderse roos, kornoelje, hulst.

• Vaste planten: Wilde marjolein, beemdkroon, duizendblad, gewone margriet, pinksterbloem, koninginnenkruid, wilde akelei.

• Voor hagen: Haagbeuk, veldesdoorn (Spaanse aak), liguster, meidoorn. Een gemengde haag is het meest waardevol voor biodiversiteit.

Natuurlijk kun je inheemse planten combineren met niet-inheemse soorten, zolang deze laatste geen invasieve neigingen hebben en ook waarde bieden (bijvoorbeeld nectar voor bijen).

%%affiliate%%Waterlelie Nymphaea alba (inheemse witte waterlelie) - Vijverklaar opgeplant in een mand van 19 x 19 cm - Lang bloeiende, inheemse waterlelie soort - Vijverplant - Vijverplanten Webshop%%https://media.s-bol.com/x9PwXzwR08Ml/Gv7OwPL/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/waterlelie-nymphaea-alba-vijverklaar-opgeplant-in-een-mand-van-19-x-19-cm-lang-bloeiende-inheemse-waterlelie-soort-vijverplant-vijverplanten-webshop/9300000080318427/&name=Waterlelie%20Nymphaea%20alba%20%28inheemse%20witte%20waterlelie%29%20-%20Vijverklaar%20opgeplant%20in%20een%20mand%20van%2019%20x%2019%20cm%20-%20Lang%20bloeiende%2C%20inheemse%20waterlelie%20soort%20-%20Vijverplant%20-%20Vijverplanten%20Webshop&subid=blog_search_9300000080318427%%€29.95%%5/5%%bol.com%%Waterlelie Nymphaea alba (inheemse witte waterlelie) - Vijverklaar opgeplant in een mand van 19 x 19 cm - Lang bloeiende, inheemse waterlelie soort - Vijverplant - Vijverplanten Webshop%%https://media.s-bol.com/x9PwXzwR08Ml/Gv7OwPL/250x200.jpg%%bol-com%%

%%affiliate%%Bloomique - Set van 6 - Inheemse Vijverplanten - Vijverzone 1-2-3 - Waterplanten - Winterhard - 15-25 cm Hoog - Pot 9 cm%%https://media.s-bol.com/YDJApgA5oLlp/VOn05zo/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/6x-inheemse-vijverplanten-mix-zone-2-3-onderhoudsvriendelijk-9-cm-15-25-cm/9300000042805728/&name=Bloomique%20-%20Set%20van%206%20-%20Inheemse%20Vijverplanten%20-%20Vijverzone%201-2-3%20-%20Waterplanten%20-%20Winterhard%20-%2015-25%20cm%20Hoog%20-%20Pot%209%20cm&subid=blog_search_9300000042805728%%€27.99%%4.5/5%%bol.com%%Bloomique - Set van 6 - Inheemse Vijverplanten - Vijverzone 1-2-3 - Waterplanten - Winterhard - 15-25 cm Hoog - Pot 9 cm%%https://media.s-bol.com/YDJApgA5oLlp/VOn05zo/250x200.jpg%%bol-com%%

Trek nuttige dieren aan: insecten, vogels & meer

Een ecologische tuin is een thuis voor dieren. Door de juiste omstandigheden te creëren, nodig je nuttige helpers uit:

• Bijen en vlinders: Zorg voor nectarrijke bloemen gedurende het hele seizoen. Denk aan lavendel, salie, zonnehoed, vlinderstruik, maar ook veel inheemse soorten. Een insectenhotel biedt nestgelegenheid.

• Vogels: Bied voedsel (bessenstruiken, zaden van uitgebloeide planten, eventueel voederhuisjes in de winter), water (vogelbad) en beschutting (hagen, struiken, nestkastjes).

• Egels: Zorg voor rommelhoekjes met blad en takken, en maak openingen in schuttingen zodat ze van tuin naar tuin kunnen lopen. Een composthoop is ook een geliefde plek.

• Natuurlijke vijanden: Lieveheersbeestjes (eten bladluis), gaasvliegen en sluipwespen help je met bloeiende planten (schermbloemigen zoals dille en venkel) en schuilplaatsen.

• Amfibieën: Een (kleine) vijver trekt kikkers en padden aan, die slakken eten. Zorg voor een geleidelijke oever zodat ze er makkelijk in en uit kunnen.

• Dood hout: Een stapel takken (takkenwal) of een oude boomstronk is een paradijs voor insecten, spinnen en paddenstoelen, en biedt schuilgelegenheid.

Door deze elementen toe te voegen, creëer je een levendig ecosysteem waarin plaagdieren op natuurlijke wijze onder controle worden gehouden.

%%affiliate%%Insecten hotel 30 cm - uniek - trend 2025%%https://media.s-bol.com/5p13P6rjnYYK/31gMXpA/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/insecten-hotel-30-cm-uniek-trend-2023/9200000103832209/&name=Insecten%20hotel%2030%20cm%20-%20uniek%20-%20trend%202025&subid=blog_search_9200000103832209%%€17.99%%4.6/5%%bol.com%%Insecten hotel 30 cm - uniek - trend 2025%%https://media.s-bol.com/5p13P6rjnYYK/31gMXpA/250x200.jpg%%bol-com%%

Een ecologische siertuin creëren

Ook een siertuin kan perfect ecologisch zijn. Het gaat erom de principes toe te passen op een manier die esthetisch aantrekkelijk is. Wat kenmerkt een ecologische siertuin?

• Natuurlijke uitstraling: Vaak wordt gekozen voor een wat lossere, informele stijl met vloeiende lijnen en planten die door elkaar mogen groeien.

• Focus op inheemse en streekgebonden planten: Deze vormen de basis, eventueel aangevuld met waardevolle, niet-invasieve exoten.

• Gelaagdheid: Combineer bomen, struiken, vaste planten en bodembedekkers voor structuur en diversiteit.

• Jaarrond interessant: Kies planten met verschillende bloeitijden, mooie herfstkleuren of winterse silhouetten.

• Minimale verharding: Gebruik waterdoorlatende materialen voor paden en terrassen.

• Gazon alternatieven: Overweeg een (deel van het) gazon te vervangen door een bloemenweide, bodembedekkers of een prairietuin. Dit verhoogt de biodiversiteit en verlaagt het onderhoud.

• Hergebruik van materialen: Geef oude tegels, hout of meubels een tweede leven in de tuin.

• Geen gif en kunstmest: Vanzelfsprekend worden hier ook geen chemische middelen gebruikt.

Een ecologische siertuin is een plek waar schoonheid en natuur hand in hand gaan, en waar je met een gerust hart kunt genieten van een gezonde, levende omgeving.

Natuurlijke plaagbeheersing: zonder gif!

Bladluis op de rozen, slakken aan de sla... Plagen horen er soms bij. In een ecologische tuin grijpen we echter niet naar de gifspuit. Chemische bestrijdingsmiddelen doden namelijk niet alleen de plaag, maar ook nuttige insecten en vervuilen de bodem en het water. Gelukkig zijn er tal van natuurlijke manieren om plagen te beheersen.

Herken en voorkom plagen op ecologische wijze

Voorkomen is beter dan genezen. Een gezonde tuin met veel biodiversiteit is de beste verdediging tegen plagen:

• Zorg voor gezonde planten: Sterke planten op de juiste plek met een gezonde bodem zijn minder vatbaar voor ziekten en plagen.

• Stimuleer biodiversiteit: Trek natuurlijke vijanden aan (zie hierboven). Lieveheersbeestjes eten bladluizen, vogels eten rupsen, egels eten slakken.

• Wisselteelt (in de moestuin): Zet niet elk jaar dezelfde gewassen op dezelfde plek. Dit voorkomt uitputting van de bodem en opbouw van specifieke ziekten en plagen.

• Combinatieteelt (Companion planting): Sommige planten beschermen elkaar. Goudsbloemen weren aaltjes, afrikaantjes houden mieren op afstand, uien naast wortels verwarren de wortelvlieg.

• Controleer regelmatig: Loop vaak door je tuin en kijk goed naar je planten. Vroege signalering maakt ingrijpen makkelijker.

• Tolereer enige schade: Een paar gaatjes in een blad of wat luis is geen ramp. Vaak lost het probleem zich vanzelf op door natuurlijke vijanden.

• Verwijder handmatig: Bladluizen kun je wegspuiten met een harde waterstraal. Slakken kun je 's avonds vangen. Rupsen kun je van de planten plukken.

Biologische bestrijdingsmiddelen: wat werkt?

Als een plaag toch uit de hand loopt, zijn er biologische middelen die je als laatste redmiddel kunt inzetten. Deze zijn van natuurlijke oorsprong en breken meestal snel af in het milieu. Gebruik ze echter gericht en alleen wanneer nodig:

• Aaltjes (Nematoden): Microscopisch kleine wormpjes die specifieke plaaginsecten parasiteren (bijv. tegen engerlingen, larven van de taxuskever, naaktslakken).

• Neemolie: Een plantaardige olie die werkt tegen diverse insecten door hun eetlust en voortplanting te remmen.

• Plantaardige extracten: Bijvoorbeeld brandnetelgier (versterkt planten, werkt tegen luis) of heermoesextract (tegen schimmels).

• Ecologische insectenspray (op basis van zeep of olie): Kan helpen tegen bladluis en spint, maar kan ook nuttige insecten raken. Gebruik spaarzaam en gericht.

• Feromoonvallen: Lokken specifieke insecten (bijv. mannetjes van de pruimenmot) weg.

Lees altijd goed de gebruiksaanwijzing en kies middelen die specifiek werken tegen de plaag die je wilt bestrijden, om nuttige dieren te sparen.

%%affiliate%%ECOstyle 10 mln Aaltjes FC tegen Rupsen - Bestrijdingsmiddel - Natuurlijk & Biologisch - Tegen Bladschade - Vanaf 10 °C Bodemtemperatuur - Werken 24 uur per Dag - 60 m2%%https://media.s-bol.com/9o5PpD82AvlB/rkW4Q42/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/ecostyle-aaltjes-tegen-rupsen-bestrijdingsmiddel-natuurlijk-biologisch-tegen-bladschade-vanaf-10-c-bodemtemperatuur-werken-24-uur-per-dag-60-m2/9200000110170781/&name=ECOstyle%2010%20mln%20Aaltjes%20FC%20tegen%20Rupsen%20-%20Bestrijdingsmiddel%20-%20Natuurlijk%20%26%20Biologisch%20-%20Tegen%20Bladschade%20-%20Vanaf%2010%20%C2%B0C%20Bodemtemperatuur%20-%20Werken%2024%20uur%20per%20Dag%20-%2060%20m2&subid=blog_search_9200000110170781%%€26.99%%3.5/5%%bol.com%%ECOstyle 10 mln Aaltjes FC tegen Rupsen - Bestrijdingsmiddel - Natuurlijk & Biologisch - Tegen Bladschade - Vanaf 10 °C Bodemtemperatuur - Werken 24 uur per Dag - 60 m2%%https://media.s-bol.com/9o5PpD82AvlB/rkW4Q42/250x200.jpg%%bol-com%%

%%affiliate%%ECOstyle LuisVrij Bladluizen Bestrijdingsmiddel voor Sierplanten, Groente en Fruit - 100% Plantaardig , Snel en Effectief - Bestrijdt Insecten, Luizen en Witte Vliegen - 750 ML%%https://media.s-bol.com/3g5PjlmxoJ3M/lYW4Kl1/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/ecostyle-luisvrij-bladluizen-bestrijdingsmiddel-voor-sierplanten-groente-en-fruit-100-plantaardig-snel-en-effectief-bestrijdt-insecten-luizen-en-witte-vliegen-750-ml/9200000013996225/&name=ECOstyle%20LuisVrij%20Bladluizen%20Bestrijdingsmiddel%20voor%20Sierplanten%2C%20Groente%20en%20Fruit%20-%20100%25%20Plantaardig%20%2C%20Snel%20en%20Effectief%20-%20Bestrijdt%20Insecten%2C%20Luizen%20en%20Witte%20Vliegen%20-%20750%20ML&subid=blog_search_9200000013996225%%€14.99%%3.9/5%%bol.com%%ECOstyle LuisVrij Bladluizen Bestrijdingsmiddel voor Sierplanten, Groente en Fruit - 100% Plantaardig , Snel en Effectief - Bestrijdt Insecten, Luizen en Witte Vliegen - 750 ML%%https://media.s-bol.com/3g5PjlmxoJ3M/lYW4Kl1/250x200.jpg%%bol-com%%

Aan de slag: praktische stappen en hulpmiddelen

Klaar om zelf je handen uit de mouwen te steken? Ecologisch tuinieren hoeft niet ingewikkeld te zijn. Met een paar praktische stappen en de juiste kennis kun je vandaag nog beginnen.

Stappenplan: hoe begin je met ecologisch tuinieren?

Volg deze stappen om jouw tuin om te vormen tot een ecologisch paradijs:

1. Observeren en plannen: Kijk goed naar je tuin. Waar is veel zon, waar schaduw? Wat voor grondsoort heb je? Wat wil je bereiken (moestuin, siertuin, speelplek)? Maak een eenvoudig plan.

2. Begin klein: Je hoeft niet meteen de hele tuin om te gooien. Start met een border, een vierkante meter moestuin of het vervangen van een paar tegels.

3. Focus op de bodem: Begin met het verbeteren van de bodem. Voeg compost toe, stop met kunstmest en vermijd spitten.

4. Stop met gif: Berg chemische bestrijdingsmiddelen en onkruidverdelgers op (en lever ze in bij het klein chemisch afval).

5. Kies de juiste planten: Selecteer planten die passen bij jouw tuin en bij voorkeur inheems zijn.

6. Vang regenwater op: Installeer een regenton.

7. Creëer habitats: Voeg elementen toe die dieren aantrekken (insectenhotel, vogelhuisje, takkenwal).

8. Composteer: Start een composthoop of -bak.

9. Geduld en leren: Geef de natuur de tijd. Observeer wat werkt en wat niet, en pas je aanpak aan. Ecologisch tuinieren is een continu leerproces.

Deze aanpak helpt je niet alleen bij het verduurzamen van je tuin, maar sluit ook aan bij bredere initiatieven zoals het vergroenen van je leefomgeving. Ontdek ook andere Tips om je woning te isoleren: Maak je huis groener voor een compleet duurzaam huis.

Seizoensplanning voor je ecologische tuin

Ecologisch tuinieren volgt het ritme van de seizoenen. Een globale planning:

• Lente: Bodem voorbereiden (compost toevoegen, oppervlakkig losmaken), zaaien en planten, onkruid wieden, eventueel biologische plaagbestrijding bij vroege uitbraken.

• Zomer: Water geven (indien nodig, slim en gericht), onkruid blijven wieden, oogsten (moestuin), bijsturen waar nodig, genieten van de bloei en het leven in de tuin.

• Herfst: Oogsten, blad verzamelen (voor compost of mulch), vaste planten eventueel scheuren en verplanten, bollen planten, composthoop omzetten, tuin winterklaar maken (maar laat uitgebloeide stengels staan voor insecten!).

• Winter: Plannen maken voor volgend seizoen, gereedschap schoonmaken en onderhouden, vogels voeren, genieten van winterse silhouetten, eventueel snoeien (bladverliezende heesters/bomen).

Boeken en cursussen over ecologisch tuinieren

Wil je je verder verdiepen in ecologisch tuinieren? Er zijn tal van boeken en cursussen beschikbaar die je kunnen helpen. Organisaties zoals Velt (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren) bieden veel informatie en organiseren regelmatig workshops en lezingen.

Ecologisch tuinieren is een verrijkende reis die je dichter bij de natuur brengt. Het is een investering in een mooiere, gezondere en levendigere tuin, en draagt bij aan een duurzamere wereld. Begin vandaag nog en ontdek de voldoening van tuinieren in harmonie met de natuur!