Een sfeervol verlichte vitrinekast, accentverlichting onder keukenkastjes, of subtiele spots in je woonkamer - GU4 LED spots zijn de onzichtbare helden van moderne verlichting. Deze compacte krachtpatsers vervangen moeiteloos je energieslurpende halogeenlampen, maar de keuze uit honderden modellen kan overweldigend zijn.
De kwaliteit varieert enorm, en een verkeerde keuze betekent teleurstelling: flikkerende spots, te fel of juist te zwak licht, of zelfs incompatibiliteit met je bestaande armatuur. Dit artikel doorprikt de marketing-onzin en geeft je de concrete kennis om direct de juiste GU4 LED spot te kiezen - voor jouw specifieke toepassing, binnen jouw budget.
Gu4, g4, mr11: het jargon ontcijferd voor een heldere keuze
De verwarring begint al bij de nomenclatuur. Verkopers gebruiken GU4, G4, en MR11 door elkaar, maar kennen zij zelf het verschil?
Is gu4 hetzelfde als g4? de cruciale check van de pinnetjes
Nee, GU4 en G4 zijn verschillende fittingen die je nooit door elkaar mag gebruiken. Het verschil zit in de pinnen.
Bij een G4 fitting staan de twee pinnen 4 mm uit elkaar - vandaar de "4". De pinnen zijn glad en recht. GU4 fittingen hebben ook pinnen die 4 mm uit elkaar staan, maar deze hebben een karakteristieke verdikking aan de onderkant. Deze verdikking zorgt dat de spot stevig in het armatuur klikt en niet kan verschuiven.
Controleer altijd je bestaande spot voordat je bestelt. Pak de oude lamp eruit en bekijk de pinnen: zie je de verdikking aan de onderkant? Dan heb je GU4 nodig. Zijn de pinnen glad en recht? Dan zoek je een G4 vervanging.
Wat mr11 écht betekent voor de afmeting van je armatuur
MR11 is een afmetingscode die niets met de fitting te maken heeft. "MR" staat voor Multifaceted Reflector - een spiegel met vele facetten die het licht bundelt. Het getal "11" geeft de diameter weer in achtste inch: 11 × 3,175 mm = ongeveer 35 mm.
Deze diameter is cruciaal voor je armatuurkeuze. Heeft jouw inbouwspot een opening van 35 mm? Dan past een MR11 spot perfect. Is de opening groter (bijvoorbeeld 50 mm voor MR16 spots), dan krijg je lelijke gaten rond de spot.
Meet daarom altijd de opening van je armatuur op voordat je bestelt. Het scheelt je de ergernis van een retourzending.
De 4 technische pijlers die je keuze bepalen (en je portemonnee beïnvloeden)
Vier technische aspecten maken het verschil tussen een slimme aankoop en spijt achteraf.
De 12v transformator: de onmisbare schakel correct gekozen
GU4 LED spots werken uitsluitend op 12V gelijkstroom. Je hebt dus altijd een transformator nodig die de 230V netspanning omzet naar 12V. Hier gaat het regelmatig mis.
Veel mensen proberen hun oude halogeen transformator te hergebruiken. Dat lukt soms, maar niet altijd. Oude elektronische trafo's hebben een minimaal vermogen nodig om stabiel te werken - vaak 10-50 watt. Moderne LED spots verbruiken slechts 2-4 watt, waardoor de trafo gaat "zoeken" en de spots gaan flikkeren.
Een LED transformator lost dit op. Deze zijn specifiek ontworpen voor het lage verbruik van LED spots en starten probleemloos op, zelfs bij minimale belasting.
Reken je totaal vermogen uit: aantal spots × wattage per spot × 1,2 (veiligheidsmarge). Voor drie spots van 3W elk heb je dus minimaal een 11W transformator nodig (3 × 3 × 1,2 = 10,8W).
Dimbaarheid: van functioneel licht naar pure sfeer zonder geknipper
Dimbare GU4 LED spots geven je volledige controle over de sfeer, maar er zijn addertjes onder het gras.
Standard LED spots zijn niet dimbaar. Probeer je ze toch te dimmen, dan krijg je flikkeren, vroege defecten, of een irritant zoemgeluid. Alleen spots met "dimbaar" op de verpakking werken met dimmers.
Ook je dimmer moet LED-geschikt zijn. Oude triac-dimmers voor gloeilampen werken slecht met LED. Het resultaat: een beperkt dimbereik, instabiliteit bij lage standen, en soms zelfs blijvende schade aan de spots.
Voor optimale dimming heb je drie componenten nodig: dimbare LED spots, een LED-geschikte 12V transformator, en een LED dimmer. Het kost meer, maar het verschil in gebruikersgemak is enorm.
Een premium dimbare optie die betrouwbaar presteert en jaren meegaat:
%%affiliate%%SPL GU4 MR11 LED Spot | 4.4W 2700K 12V 827 | 36° Ø35mm Dimbaar%%https://media.s-bol.com/NyrNRKR1pJEL/xOJwJE/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/spl-gu4-spot-4-4w-warmwit-36-helder-12v-dimbaar/9300000141792907/&name=SPL%20GU4%20MR11%20LED%20Spot%20%7C%204.4W%202700K%2012V%20827%20%7C%2036%C2%B0%20%C3%9835mm%20Dimbaar&subid=46d4503c-a517-48ab-b3c5-617f49c64441%%€13,55%%5,0/5%%bol.com%%SPL GU4 MR11 LED Spot | 4.4W 2700K 12V 827 | 36° Ø35mm Dimbaar%%https://media.s-bol.com/NyrNRKR1pJEL/xOJwJE/250x200.jpg%%bol-com%%
Lichtkleur in kelvin: de sleutel tot de juiste ambiance in elke ruimte
De kleurtemperatuur bepaalt de sfeer van je ruimte meer dan je denkt.
Warmwit (2700K-3000K) creëert een gezellige, ontspannen sfeer. Perfect voor woonkamers, slaapkamers, en restaurants. Het gele licht is vergelijkbaar met traditionele gloeilampen.
Neutraal wit (3500K-4000K) geeft een natuurlijke, frisse uitstraling. Ideaal voor keukens, kantoren, en werkplekken waar je goede kleurweergave nodig hebt.
Koudwit (5000K-6500K) voelt klinisch en zakelijk aan. Geschikt voor garages, technische ruimtes, of plekken waar maximale helderheid belangrijk is.
Voor de meeste toepassingen - van vitrineverlichting tot accentlicht - is warmwit de veilige keuze. Het valt nauwelijks op en integreert moeiteloos met andere lichtbronnen.
Het compacte formaat: waarom 'meten is weten' je voor een miskoop behoedt
GU4 spots zijn compact, maar niet alle spots passen in elke armatuur.
Standaard MR11 spots hebben een diameter van 35 mm en een lengte van ongeveer 38 mm. Maar fabrikanten nemen soms vrijheden met deze afmetingen. Sommige spots zijn 2-3 mm dikker door extra koeling, andere zijn langer door de elektronica.
Meet je armatuur na: hoeveel ruimte is er in de diepte? Valt het armatuur uit het plafond als de spot te lang is? Bij inbouwspots is dit extra kritiek - te lange spots kunnen tegen leidingen of isolatiemateriaal aanduwen.
Check ook of je spot past bij je bestaande inbouwframes. Veel moderne spots hebben licht afwijkende afmetingen die oude armaturen onbruikbaar maken.
De afweging: waarom een gu4 led spot en niet de bekendere gu10?
GU10 spots zijn populairder en bekender, maar GU4 heeft specifieke voordelen die de extra moeite waard maken.
Laagspanning vs. netstroom: veiligheid en installatie in de praktijk
Het grootste verschil is de spanning: GU4 spots werken op veilige 12V, GU10 spots op netspanning (230V).
Die lage spanning heeft praktische voordelen. Bij kortsluiting of defect risiceer je geen elektrocutie. Ideaal voor vochtige ruimtes, buitentoepassingen, of plekken waar kinderen bij kunnen.
De installatie verschilt ook. GU10 spots sluit je rechtstreeks aan op het lichtnet - eenvoudig maar gevaarlijk bij fouten. GU4 spots vereisen een transformator, wat de installatie complexer maakt maar ook veiliger.
Voor renovaties is dit relevant: bestaande 12V installaties (vaak van oude halogeen downlights) kunnen eenvoudig worden omgebouwd naar GU4 LED. Bij 230V installaties moet je de bedrading controleren en mogelijk vervangen.
Accentverlichting vs. algemene verlichting: welke spot past bij jouw doel?
GU4 spots excelleren in accentverlichting, GU10 spots zijn beter voor algemene ruimteverlichting.
Het compacte formaat van GU4 spots maakt ze perfect voor subtiele toepassingen: onder keukenkastjes, in vitrinekasten, of als wandaccentlicht. Ze vallen nauwelijks op maar creëren prachtige lichteffecten.
GU10 spots zijn krachtiger en hebben een bredere lichtbundel. Beter voor hoofdverlichting in woonkamers of keukens waar je veel licht nodig hebt.
Denk aan je doel: wil je sfeerverlichting of werkverlichting? Voor sfeer kies je GU4, voor werkverlichting vaak GU10.
Voor wie direct wil beginnen met kwaliteitsverlichting, een bewezen setje warmwitte spots:
%%affiliate%%GU4 LED lampen 12V - Warm wit licht - 2.2W = 20W - Reflector MR11 - 5 LED GU4 spotjes%%https://media.s-bol.com/nmmvkYW1nG4E/JlW38l/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/gu4-led-lampen-12v-warm-wit-licht-2-2w-20w-reflector-mr11-5-led-gu4-spotjes/9300000128945941/&name=GU4%20LED%20lampen%2012V%20-%20Warm%20wit%20licht%20-%202.2W%20%3D%2020W%20-%20Reflector%20MR11%20-%205%20LED%20GU4%20spotjes&subid=46d4503c-a517-48ab-b3c5-617f49c64441%%€29,99%%4,3/5%%bol.com%%GU4 LED lampen 12V - Warm wit licht - 2.2W = 20W - Reflector MR11 - 5 LED GU4 spotjes%%https://media.s-bol.com/nmmvkYW1nG4E/JlW38l/250x200.jpg%%bol-com%%
Meer dan alleen energiebesparing: de échte kosten-batenanalyse van je overstap
Iedereen heeft het over energiebesparing bij LED, maar wat betekent dat concreet voor jouw situatie?
Je terugverdientijd berekend: een realistisch rekenvoorbeeld
Een praktijkvoorbeeld maakt dit inzichtelijk.
Stel: je vervangt 6 halogeen GU4 spots van 20W elk door LED spots van 3W. Je gebruikt ze gemiddeld 4 uur per dag.
Oud verbruik: 6 × 20W × 4u × 365 dagen = 175 kWh/jaar
Nieuw verbruik: 6 × 3W × 4u × 365 dagen = 26 kWh/jaar
Besparing: 149 kWh/jaar × €0,40/kWh = €60/jaar
Kosten LED spots: 6 × €8 = €48. Je terugverdientijd: 48/60 = 0,8 jaar, oftewel 10 maanden.
Daarna bespaar je elk jaar €60. Over de levensduur van LED spots (25.000 uur = ongeveer 17 jaar bij bovenstaand gebruik) bespaar je ruim €1000. Min de aanschafkosten blijft er €950+ over.
Belangrijker nog: je vervangt in die 17 jaar zeker 5-6 sets halogeenlampen (levensduur 2000-4000 uur). Reken daar ook €200+ vervangingskosten bij op.
De duurzame impact: je ecologische voetafdruk verkleinen, spot voor spot
De milieu-impact gaat verder dan alleen energieverbruik.
LED spots gaan 6-10 keer langer mee dan halogeen. Minder vervangingen betekent minder productie, transport, en afval. Een LED spot bespaart over zijn levensduur gemiddeld 500-800 kg CO2 vergeleken met halogeen - per spot.
LED spots produceren ook minder warmte. Bij 6 spots scheelt dat 100+ watt aan warmteproductie. In de zomer betekent dit minder airconditioning, in de winter iets meer verwarming - maar het netto-effect is positief door de hogere efficiëntie.
De materialen zijn ook beter recycleerbaar. Halogeenlampen bevatten halogenengassen die speciaal afval vereisen. LED chips zijn grotendeels recycleerbaar elektronisch afval.
Een betrouwbare A-merk keuze die jaren probleemloos functioneert:
%%affiliate%%Philips LED lamp GU4 Reflector Spot Lichtbron - Warm wit - 2,3W = 20W - Ø 3,55 cm - 1 stuk%%https://media.s-bol.com/6qMqKKAJRONQ/lYoEXo6/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/philips-led-lamp-gu4-reflector-spot-lichtbron-warm-wit-2-3w-20w-o-3-55-cm-1-stuk/9300000004098240/&name=Philips%20LED%20lamp%20GU4%20Reflector%20Spot%20Lichtbron%20-%20Warm%20wit%20-%202%2C3W%20%3D%2020W%20-%20%C3%98%203%2C55%20cm%20-%201%20stuk&subid=46d4503c-a517-48ab-b3c5-617f49c64441%%€7,94%%5,0/5%%bol.com%%Philips LED lamp GU4 Reflector Spot Lichtbron - Warm wit - 2,3W = 20W - Ø 3,55 cm - 1 stuk%%https://media.s-bol.com/6qMqKKAJRONQ/lYoEXo6/250x200.jpg%%bol-com%%
Zelf je gu4 led spot installeren: een stappenplan zonder hoofdpijn
De installatie is eenvoudiger dan je denkt, mits je de juiste volgorde aanhoudt.
Veiligheid voorop: de 3 cruciale stappen voordat je begint
Veiligheid heeft absolute prioriteit - ook bij 12V installaties.
Schakel de stroom uit via de groepenkast. Test met een spanningsmeter of contactdoos-tester dat er werkelijk geen spanning meer staat. GU4 spots werken op 12V, maar de transformator staat nog steeds op 230V.
Laat alles afkoelen. Halogeenlampen worden heet - tot 300°C. Wacht minstens 15 minuten na uitschakelen voordat je ze aanraakt. Ook de transformator kan heet zijn.
Controleer je materiaal. Heb je de juiste fittingtype (GU4 vs G4), passen de afmetingen in je armatuur, en is je transformator geschikt voor het totaal vermogen van de nieuwe spots?
Deze drie stappen voorkomen 95% van alle installatieproblemen en ongevallen.
Van oude halogeen naar nieuwe led: de installatie in de praktijk
De eigenlijke installatie is verrassend straightforward.
Trek de oude GU4 halogeenspot recht naar beneden uit het armatuur. De spot klikt los zodra je genoeg kracht zet. Wees voorzichtig - de metalen pinnen kunnen scherp zijn.
Controleer de pinnen van je nieuwe LED spot. Ze moeten er identiek uitzien als de oude spot: twee pinnen met verdikkingen, 4 mm uit elkaar. Duw de nieuwe spot recht omhoog in het armatuur tot je een duidelijke klik voelt.
Test één spot voordat je alle spots vervangt. Schakel de stroom in en controleer of de spot onmiddellijk en stabiel brandt. Flikkert hij, zoemt de transformator, of start hij traag? Dan heb je waarschijnlijk een transformator-incompatibiliteit.
Bij succes vervang je systematisch alle overige spots. Werk altijd met uitgeschakelde stroom, ook al is het verleidelijk om "even snel" een spot te wisselen.
De meest gemaakte fouten bij installatie (en hoe jij ze voorkomt)
Deze fouten komen keer op keer terug - herken je er een paar?
Fout 1: Verkeerde fitting gekozen. G4 en GU4 lijken sprekend op elkaar, maar zijn niet uitwisselbaar. Controleer altijd de verdikkingen aan de pinnen van je oude spot.
Fout 2: Incompatibele transformator behouden. Oude elektronische halogeen-trafo's werken vaak slecht met LED. Symptomen: flikkeren, late start, of vroege defecten. Investeer in een LED-transformator.
Fout 3: Onderschatting van het totaal vermogen. Zes spots van 3W elk = 18W minimum transformatorcapaciteit. Tel altijd alle spots op en voeg 20% veiligheidsmarge toe.
Fout 4: Spots geforceerd in te kleine armaturen. Meet eerst, koop dan. Een te grote spot beschadigt het armatuur en geeft slechte warmteafvoer.
Fout 5: Dimmer-problemen negeren. Flikkeren bij dimmen? Je hebt waarschijnlijk drie problemen tegelijk: niet-dimbare spots, oude transformator, en incompatibele dimmer. Los alles in één keer op.
Voor directe installatie zonder gedoe, een complete set met uitstekende reviews:
%%affiliate%%LongLife LED Spotje met GU4 fitting - 12V Laagspanning - Warm wit licht - 2W (20W) - 6PACK%%https://media.s-bol.com/3gED2qOA8R9A/lYg9Q9j/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/longlife-led-spotje-met-gu4-fitting-12v-laagspanning-warm-wit-licht-6pack/9300000145297224/&name=LongLife%20LED%20Spotje%20met%20GU4%20fitting%20-%2012V%20Laagspanning%20-%20Warm%20wit%20licht%20-%202W%20%2820W%29%20-%206PACK&subid=46d4503c-a517-48ab-b3c5-617f49c64441%%€27,99%%5,0/5%%bol.com%%LongLife LED Spotje met GU4 fitting - 12V Laagspanning - Warm wit licht - 2W (20W) - 6PACK%%https://media.s-bol.com/3gED2qOA8R9A/lYg9Q9j/250x200.jpg%%bol-com%%
Veelgestelde vragen: korte antwoorden op je laatste twijfels
Kan ik mijn oude 12v halogeen trafo blijven gebruiken?
Soms wel, soms niet. Oude elektronische transformatoren hebben vaak een minimaal vermogen nodig (10-50W) om stabiel te functioneren. LED spots verbruiken veel minder (2-4W per spot), waardoor de trafo kan gaan flikkeren of zoemen.
Test het: vervang één spot en kijk of hij stabiel brandt. Werkt het goed, dan kun je de rest ook vervangen. Flikkert de spot of start traag, dan heb je een LED-transformator nodig.
Winding-transformatoren (de zware, oude types) werken meestal wel goed met LED spots.
Wat is het verschil tussen gu4 en gu5.3 (mr16)?
Drie belangrijke verschillen maken deze fittingen totaal incompatibel:
Pinafstand: GU4 heeft 4mm tussen de pinnen, GU5.3 heeft 5,3mm
Grootte: GU4 spots (MR11) hebben een diameter van 35mm, GU5.3 spots (MR16) hebben een diameter van 50mm
Vermogen: GU4 spots zijn typically 2-5W, GU5.3 spots zijn meestal 3-7W
Check je armatuur: heeft het een opening van 35mm? Dan heb je GU4 nodig. Is het 50mm? Dan zoek je GU5.3/MR16 spots.
Hoeveel spots kunnen er op één led transformator?
Bereken het totaal vermogen: aantal spots × wattage per spot × 1,2 (veiligheidsmarge).
Bijvoorbeeld: een 20W LED transformator kan 6 spots van 3W elk aan (6 × 3 × 1,2 = 21,6W - net te veel). Veilig zijn 5 spots van 3W (5 × 3 × 1,2 = 18W).
Ga nooit over de maximum capaciteit. Overbelasting verkort de levensduur van zowel transformator als spots, en kan brandgevaar opleveren.
Voor grotere installaties gebruik je meerdere kleinere transformatoren in plaats van één grote. Dit geeft betere betrouwbaarheid en makkelijkere troubleshooting.
Heb je een specifieke armatuur-combinatie nodig? Deze inbouwspot past perfect bij standaard GU4 spots:
%%affiliate%%LED line Inbouwspot - Rond - Kantelbaar - MR11 Fitting - Ø 70 mm - Geborsteld Goud%%https://media.s-bol.com/gr6MOMXz8ok/250x200.jpg%%https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1327843&f=api&url=https%3A//www.bol.com/nl/nl/p/led-line-inbouwspot-rond-kantelbaar-mr11-fitting-o-70-mm-geborsteld-goud/9200000086754481/&name=LED%20line%20Inbouwspot%20-%20Rond%20-%20Kantelbaar%20-%20MR11%20Fitting%20-%20%C3%98%2070%20mm%20-%20Geborsteld%20Goud&subid=46d4503c-a517-48ab-b3c5-617f49c64441%%€7,95%%4,0/5%%bol.com%%LED line Inbouwspot - Rond - Kantelbaar - MR11 Fitting - Ø 70 mm - Geborsteld Goud%%https://media.s-bol.com/gr6MOMXz8ok/250x200.jpg%%bol-com%%
